Κρυστάλλωση (ζαχάρωμα) του Μελιού.


Το μέλι μου ζαχάρωσε.  Ο μελισσοκόμος με εξαπάτησε !!!

   Λάθος!  Τόσο το αγνό μέλι όσο και το νοθευμένο, μπορούν είτε να κρυσταλλώσουν είτε να μην κρυσταλλώσουν.  Το μέλι (νοθευμένο ή αγνό) είναι ένα ασταθές υπερκορεσμένο διάλυμα, που προσπαθεί να επανέλθει την σταθερή του κατάσταση. Άρα, μόλις βρει την ευκαιρία θα αποβάλει τα επιπλέον σάκχαρα στερεοποιώντας τα. 
   Η κρυστάλλωση  είναι μια από τις φυσικές ιδιότητες του μελιού, και δεν αποτελεί ούτε ένδειξη νοθείας ούτε ένδειξη  καλής ή κακής ποιότητας.

   Όσο μεγαλύτερη είναι η περιεκτικότητα του μελιού σε γλυκόζη, τόσο πιο επιρρεπή είναι στην κρυστάλλωση. Γενικά τα ανθόμελα έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε γλυκόζη από ότι τα μέλια μελιτωμάτων.  Όσον αφορά στην κρυστάλλωση λοιπόν, έχουμε τρεις κατηγορίες μελιού.

1   Τα μέλια που κρυσταλλώνουν γρήγορα, από δύο εβδομάδες ως και ένα έτος, όπως το μέλι της Ερείκης, της Πορτοκαλιάς και ορισμένων ανθόμελων.

2   Τα μέλια που κρυσταλλώνουν αργά, όπως πάρα πολλά ανθόμελα ή τα όχι αμιγή μέλια μελιτωμάτων, όπως πχ το ερεικοπευκόμελο.

3   Τα μέλια που κρυσταλλώνουν πάρα πολύ αργά ή και καθόλου. Αυτά είναι μέλια μελιτωμάτων όπως του Πεύκου, του Ελάτου και της Δρυός (Βελανιδιάς).

   Μπορούμε να επαναφέρουμε το κρυσταλλωμένο μέλι στην προηγουμένη υπερκορεσμένη, μη κρυσταλλωμένη κατάσταση, με την μέθοδο του "Bain Marie". Προσοχή όμως γιατί η μέθοδος αυτή έχει να κάνει με θέρμανση,  και αν δεν γίνει σωστά και το μέλι υπερθερμανθεί, τότε θα κακοποιηθεί. Θα χάσει δηλαδή μέρος των συστατικών του.  

Bain Marie
1. Πάντα μέχρι 40 βαθμούς
2. Πάντα με συνεχές ανακάτεμα.
   Το Bain Marie πρέπει να γίνει ως εξής: (βλέπε διπλανό σχήμα).
Παίρνουμε μια κατσαρόλα  και βάζουμε μέσα νερό. Στον πάτο βάζουμε δύο μικρά αντικείμενα (πχ κομμάτια μάρμαρο ή τούβλο) και επάνω σε αυτά τοποθετούμε το βάζο με το μέλι. Προσοχή, το βάζο να μην ακουμπά στον πάτο της κατσαρόλας αλλά να περικλείεται από νερό. Για αυτό άλλωστε βάλαμε και τα τακάκια. 

   Μόλις η θερμοκρασία νερού φθάσει τους  40 βαθμούς κελσίου, τότε ξεκινάμε το διαρκές ανακάτεμα του μελιού. Το μέλι δεν είναι καλός αγωγός της θερμότητας και γι’ αυτό αν δεν το ανακατεύουμε, το μέλι που εφάπτεται στα τοιχώματα του βάζου θα "καεί" και θα κακοποιηθεί, ενώ το υπόλοιπο θα μένει δροσερό και κρυσταλλωμένο. Προσέχουμε η θερμοκρασία του μελιού και του νερού να μην περάσουν τους 40 βαθμούς ! 

   Μόλις το μέλι ρευστοποιηθεί ξεκινάμε αμέσως την αντίστροφη διαδικασία: Δηλαδή το βάζουμε σε δοχείο με δροσερό νερό και πάλι συνεχίζουμε το ανακάτεμα.  Δεν το αφήνουμε ποτέ να κρυώσει μόνο του.

Το Bain Marie αν γίνει με τον παραπάνω τρόπο, 
δεν καταστρέφει το μέλι.

Κρυσταλλωμένο μέλι
με την μέθοδο "Ντάις"
   Στην Ελλάδα το κρυσταλλωμένο μέλι δεν χαίρει εκτίμησης από τον καταναλωτή, ενώ σε πολλά κράτη ο καταναλωτής προτιμά το μέλι κρυσταλλωμένο και το αλείφει επάνω στο ψωμί όπως το βούτυρο. Μάλιστα, οι παραγωγοί και έμποροι εφαρμόζουν στο μέλι επεξεργασία λεπτοκρυστάλλωσης πριν το διοχετεύσουν στο εμπόριο.

   Στα ράφια των Ελληνικών καταστημάτων δεν θα βρείτε εύκολα κρυσταλλωμένο μέλι για τους παρακάτω λόγους:
1. Το μέλι δεν μένει πολύ καιρό απούλητο και δεν προλαβαίνει να κρυσταλλώσει.
2. Αν προλάβει να κρυσταλλώσει, επειδή όπως ανέφερα και πιό πάνω,  το κρυσταλλωμένο μέλι δεν χαίρει εκτίμησης από τον Έλληνα καταναλωτή, ο έμπορος ή παραγωγός το παίρνει πίσω,  το ρευστοποιεί και το ξαναβάζει στα ράφια. 
3. Είναι αμιγές μέλια μελιτωμάτων (ελάτου, πεύκου, δρυός κλπ), και αυτά τα μέλια δεν κρυσταλλώνουν.

Το φετινό μέλι δεν είναι ίδιο με το περσινό.


Το φετινό μέλι δεν είναι ίδιο με το περσινό. 
Με κορόιδεψε ο μελισσοκόμος;

   Όχι δεν σε κορόιδεψε. Η φύση δεν δίνει σχεδόν ποτέ το ίδιο προϊόν κάθε χρονιά, γιατί η κάθε χρονιά παρουσιάζει διαφορετικές κλιματολογικές συνθήκες. Οι βροχές, η θερμοκρασία, οι ανθοφορίες και οι μελιτοεκκρίσεις διαφέρουν από χρονιά σε χρονιά και έχουν άμεση επίπτωση στην γεύση και το χρώμα του μελιού. Αυτό δεν συμβαίνει μόνον με το μέλι αλλά με όλα τα φυσικά προϊόντα, όπως με το κρασί, τα φρούτα κλπ.

   Μόνον τα βιομηχανικά ή βιομηχανοποιημένα προϊόντα  μπορούν να έχουν πάντα την ίδια σύσταση, γιατί την ορίζει ο άνθρωπος.


Η φύση δεν δίνει σχεδόν ποτέ το ίδιο προϊόν κάθε χρονιά.  
Είναι σπάνιο φαινόμενο το μέλι μιας χρονιάς να είναι ίδιο με της προηγούμενης. 

Ποιο είναι το καλύτερο Μέλι;

Μέλισσα σε άνθος καστανιάς
στα καστανοδάση των Βαρδουσίων.

   Αυτή είναι η πρώτη ερώτηση που συνήθως μου απευθύνει κάποιος, αμέσως μόλις μάθει ότι είμαι μελισσοκόμος.  Ουσιαστικά η ερώτηση αυτή έχει δύο σκέλη:

1. Ποιο είναι το καλύτερο μέλι ως προς την γεύση, και

2. Ποιο είναι το καλύτερο μέλι ως προς την διατροφική του αξία.

   Ως προς την γεύση λοιπόν, ισχύει όπως ακριβός το λέει και ο σοφός λαός … "κολοκυθόπιτα". Το θυμαρίσιο, το ελατίσιο και το μέλι ερείκης, θεωρούνται από το ευρύ κοινό τα πιο γευστικά μέλια. Επίσης το τσάι του βουνού, η άγρια μέντα και το περδικάκι, δίνουν μέλια ιδιαίτερης γεύσης και αρώματος, που όμως είναι δύσκολο να τα βρείτε στο εμπόριο,γιατί  παράγονται σπάνια και  σε μικρές ποσότητες. 
   Άλλοι προτιμούν  τα όχι πολύ γλυκά μέλια και τα μέλια με  ρωμαλέες γεύσεις όπως είναι της καστανιάς, της βελανιδιάς, του αρκουδοπούρναρου και του πεύκου, ή προτιμούν γενικά τα δασόμελα. 
   Οι γευσιγνώστες τα προτιμούν όλα, γιατί ξέρουν πως το κάθε μέλι τρώγεται με τον δικό του τρόπο: Άλλα μέλια τρώγονται καλύτερα στο ψωμί, άλλα με γιαούρτι και ξηρούς καρπούς, άλλα διαλυμένα στο γάλα, άλλα  μπαίνουν στα γλυκά, άλλα περιχύνονται στα φρούτα και άλλα τρώγονται με το κουτάλι.

   Ως προς την διατροφική αξία του μελιού, τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Όλα τα μέλια που παράγει η μέλισσα είναι πολύ καλή τροφή για τον άνθρωπο, αλλά όμως και εδώ υπάρχει κάποια διαβάθμιση: Τα σκούρα δηλαδή και μεστά – πυκνά  μέλια, είναι πιο "γεμάτα" από τα ανοικτόχρωμα και αραιά, κι αυτό γιατί είναι πλουσιότερα σε ιχνοστοιχεία.  Δείτε εδώ και εδώ.

   Ποιο μέλι είναι το καλύτερο λοιπόν; Ποια μέλια πρέπει να τρώω;
Μα φυσικά από όλα!  Το κάθε μέλι έχει να μου δώσει γευστικά και διατροφικά κάτι δικό του.

Γιατί πρέπει να τρώω Μέλι;

Ερείκη
   Το μέλι της Ερείκης και "Ερείκης-Πεύκου", είναι πολύ 
υψηλής 
διατροφικής αξίας, αλλά ο κόσμος δεν το γνωρίζει. 

Γι' αυτό δεν θα το βρείτε στο supermarket, αλλά μόνον
στα καταστήματα ειδών 
υγιεινής διατροφής.

 Το μέλι διαθέτει περισσότερες από 181 θρεπτικές ουσίες και έχει χαρακτηριστεί ως  ένα  διατροφικό διαμάντι.
 Περιορίζει την ενδοκυτταρική ανάπτυξη ελευθέρων ριζών που είναι επιζήμιες για τον οργανισμό.
 Έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες, δηλαδή περιορίζει τις αντιδράσεις οξείδωσης  στον ανθρώπινο οργανισμό και στα τρόφιμα.
 Αυξάνει το ρυθμό λειτουργίας της καρδιάς,  και είναι γενικά τονωτικό.
 Το μέλι καταπολεμά την δυσκοιλιότητα.
 Έχει αντιμικροβιακή  δράση λόγω της οσμωτικότητας και οξύτητας (χαμηλό ph)
 Έχει αντικαρκινικές, αντιφλεγμονώδεις και αντιμεταλλαξιογόνες ιδιότητες.
 Υπάρχουν ενδείξεις ότι το μέλι μπορεί να περιορίσει την εξάπλωση των μεταστατικών καρκινικών κυττάρων.
 Δρα κατασταλτικά έναντι του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού, που αποτελεί  αιτία πεπτικών ελκών και  γαστρίτιδων.
 Αποτελεί καλή πηγή ενέργειας και υδατανθράκων για τα παιδιά και τους αθλητές
 Το μέλι αντικαθιστά τις περισσότερες χρήσεις της ζάχαρης. Η ζάχαρη είναι βιομηχανοποιημένο προϊόν και αποτέλεσμα χημικής επεξεργασίας,  που ως γνωστό  είναι επιβλαβής για τον οργανισμό.
 Το μέλι ελαττώνει δραστικά τον βήχα.
 Δρα ως καταπραϋντικό στις αϋπνίες.
 Το μέλι δεν παχαίνει όταν καταναλώνεται με μέτρο, και παρόλο που έχει  λιγότερες θερμίδες από την ζάχαρη, είναι γλυκύτερο.
Είναι λοιπόν προτιμότερο να φάμε για να πρωινό  μία φέτα σταρένιο πιτυρούχο ψωμί με μέλι και γύρη, παρά μία βιομηχανοποιημένη τυρόπιτα, ψημένη στο λίπος ... 

Τι περιέχει το μέλι;

ΟΛΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΙ
Θανάσης Μπίκος
Γεωπόνος
   Έχει μεγάλη σημασία να γίνει αντιληπτό ότι το μέλι δεν είναι απλά ένα διάλυμα μερικών στοιχείων. Δηλαδή δεν πρόκειται για ένα βάζο με νερό που κάποιος έριξε μέσα ένα σωρό άλλα στοιχεία ευεργετικά στον ανθρώπινο οργανισμό, και μετά τα ανακάτεψε όλα μαζί.  Πρόκειται για ένα ζωντανό σύνολο όπου τα στοιχεία αυτά αλληλεπιδρούν μεταξύ τους δυναμικά.
   Η χημική σύνθεση του μελιού διαφέρει ανάλογα με την προέλευσή του, δηλαδή από ποια λουλούδια ή φυτά το συνέλλεξαν οι μέλισσες. 
Υδατάνθρακες:Εννοούμε τα σάκχαρα που υπάρχουν στο μέλι, τα οποία είναι τέτοιας φύσεως που απορροφούνται άμεσα και εύκολα από τον οργανισμό, (σε αντίθεση με την γνωστή μας ζάχαρη που επιβαρύνει τον μεταβολισμό) και είναι ευεργετικά ως γρήγορη πηγή ενέργειας για ταλαιπωρημένα άτομα από σωματική και πνευματική εργασία, αθλητές, εγκύους κλπ. Τα σάκχαρα του μελιού είναι αρκετά: Δεξτρόζη, φρουκτόζη, μαλτόζη, ισομαλτόζη, μελεζιτόζη, ραφινόζη, τρεχαλόζη, καλοβιόζη, νιγερόζη, τυρανόζη, δεξτρίνες … κλπ.  Τα σκούρα μέλια των μελιτωμάτων όπως το μέλι του Ελάτου, του Πεύκου και της Βελανιδιάς, έχουν λιγότερα σάκχαρα (λιγότερες θερμίδες) από τα ανθόμελα και το θυμαρίσιο.
Οργανικά Οξέα:Έχουν ανιχνευθεί μέχρι σήμερα 18 οργανικά οξέα στο μέλι όπως γλουκονικό, μυρμηκικό, βουτηρικό, οξαλικό, κιτρικό, φορμικό, οξικό, κλπ …  Τα δασόμελα και πάλι έχουν μεγαλύτερες ποσότητες οργανικών οξέων από τα άλλα μέλια.
Αμινοξέα και Πρωτεΐνες.Η ποσότητά τους που βρέθηκε στο μέλι δεν μας επιτρέπει να ορίσουμε το μέλι ως κύρια πηγή αμινοξέων και πρωτεϊνών. Παρόλα αυτά υπάρχουν και εκείνα μέσα. Τα αμινοξέα που βρέθηκαν στο μέλι είναι 19 (προλίνη, λυσίνη, γλουτανιμικό, ασπαραγινικό, αλανίνη κλπ … )
Μεταλλικά Άλατα (ιχνοστοιχεία).
Ο ρόλος τους είναι πολύ σπουδαίος στον μεταβολισμό μας και στην θρέψη. Είναι συστατικά του σκελετού και των κυττάρων, συμμετέχουν σε διάφορα ενζυμικά συστήματα, και ρυθμίζουν την οξύτητα.
Τα σκουρότερα μέλια μελιτωμάτων είναι πλουσιότερα σε ιχνοστοιχεία από τα ανοιχτόχρωμα μέλια των λουλουδιών, όπως θα δείτε στον παρακάτω πίνακα:

 Μεταλλικά Στοιχεία 
Ανοιχτόχρωμα
Μέλια
     
ppm
 
ΣκουρόχρωμαMέλια  ppm
 
 Κάλιο 205 1676
 Χλώριο 52 113
 Θείο 58 100
 Ασβέστιο 49 51
 Νάτριο 18 76
 Φωσφόρος 35 47
 Μαγνήσιο 19 35
 Πυρίτιο 22 36
 Σίδηρος        2,40       9,40
 Μαγγάνιο        0,30       4,09
 Χαλκός        0,29       0,56
 Μέλισσα συλλέγει τροφή από άνθος Λαδανιάς.
Θα γνωρίσετε την Λαδανιά από το χαρακτηριστικό
χρώμα και τα "τσαλακωμένα" φύλα της.


Εκτός από τα παραπάνω ιχνοστοιχεία που παρατέθηκαν στον πίνακα, υπάρχουν και άλλα πολλά, όπως Κοβάλτιο, ψευδάργυρος, Άργυρος, Βολφράμιο και πάρα πολλά άλλα!
Ένζυμα.Είναι συμπλέγματα βιταμινών που στις ανάλογες συνθήκες προκαλούν πολύ δύσκολες χημικές μεταβολές. Η περιεκτικότητα του μελιού σε ένζυμα είναι αυτό που το καθιστά ζωντανό και το διαχωρίζει από τις νεκρές γλυκαντικές ουσίες. Τα κυριότερα ένζυμα προστίθενται στο μέλι από τις ίδιες τις μέλισσες, ενώ άλλα βρίσκονται στο μέλι από το νέκταρ, τη γύρη, παράγοντες ζύμωσης και μικροοργανισμούς.  Ενδεικτικά αναφέρω την διαστάση, την ιμβερτάση, και την οξειδάση της γλυκόζης.
Βιταμίνες.Η ποσότητα βιταμινών στο μέλι είναι πολύ μικρή και σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να πούμε ότι τρώγοντας μέλι λαμβάνουμε τις απαραίτητες ποσότητες βιταμινών που χρειαζόμαστε. Όμως οι βιταμίνες αυτές (κυρίως του συμπλέγματος Β) δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες  για την απορρόφηση  και αφομοίωση των σακχάρων και η επέμβασή τους στον μεταβολισμό είναι καθοριστική. 
   Με λίγα λόγια, οι ουσίες που υπάρχουν στο μέλι, υπάρχουν και σε άλλα τρόφιμα, αλλά το θαύμα με το μέλι είναι ότι υπάρχουν όλες αυτές μαζί εναρμονισμένες ώστε να συλλειτουργούν.
   Μέσα στο μέλι υπάρχει μια πληθώρα αρωματικών και χρωστικών ουσιών που του προσδίδουν αυτή την ιδιαίτερη γεύση, χρώμα και άρωμα.
Πηγή: Θ. Μπίκος - Όλα για το Μέλι
 

Τι είναι το Μέλι;

   Το Μέλι είναι ένα απολύτως φυσικό τρόφιμο που κατασκευάζουν οι μέλισσες ως απόθεμα τροφής για τις εποχές που δεν υπάρχει  νεκταροέκκριση ή μελιτωματοέκκριση  στην φύση, πχ το χειμώνα ή άλλες εποχές ανάλογα την χλωρίδα του κάθε τόπου.  Οι μέλισσες επισκέπτονται τα φυτά την εποχή που αυτά δίνουν νέκταρ ή μελιτώματα, και μαζεύουν το νέκταρ και τα μελιτώματα στην κυψέλη τους. Εκεί τα κατεργάζονται μέσα στον πρόλοβό τους (μελισοστόμαχο) με σκοπό αυτά να φθάσουν το επιθυμητό ποσοστό υγρασίας, την χημική αλλαγή των ζαχάρων τους,  και τον εμπλουτισμό τους  με άλλες ουσίες – ένζυμα που παράγονται μέσα στο σώμα τους.  Το προϊόν  αυτής της κατεργασίας των μελισσών προς αποθήκευση του νέκταρος και των μελιτωμάτων, είναι το γνωστό μας Μέλι.
 
Μέλι Ελάτου στις κηρήθρες.
   Το Μέλι αποτελείται από Υγρασία, Σάκχαρα, Οξέα (μέσος όρος pH 3,9), Μεταλλικά στοιχεία (ασβέστιο, θείο, χαλκός, νάτριο, κάλιο, μαγνήσιο, φώσφορος, πυρίτιο, σίδηρος κα.), Ένζυμα (ιμβερτάση, διαστάση, οξειδάση της γλυκόζης κα.), πρωτεΐνες, αμινοξέα και  βιταμίνες.
   Η σύνθεση του Μελιού διαφέρει ανάλογα με την προέλευσή του, δηλαδή, από το κλίμα και την χλωρίδα της κάθε περιοχής που συνέλλεξαν οι μέλισσες το νέκταρ ή τα μελιτώματα.  Έτσι έχει και διαφορετικά χαρακτηριστικά όπως διαφορετικό άρωμα, γεύση, γλυκύτητα, χρώμα, πυκνότητα, τάση για κρυστάλλωση, ρευστότητα …
   Το άρωμα του μελιού προέρχεται από τα φυτά από τα οποία συλλέχθηκε το νέκταρ και μελιτώματα. Το νέκταρ και τα μελιτώματα περιέχουν αιθέρια έλαια τα οποία παραμένουν στο μέλι.

    Η γεύση επηρεάζεται από την όλη του σύνθεση, δηλαδή από την ποσότητα σακχάρων, αιθερίων ελαίων, οξέων, αλκαλοειδής ουσίες κλπ. Υπάρχουν και μέλια με όχι ευχάριστη γεύση όπως το μέλι της κουμαριάς, το οποίο ενώ ναι μεν είναι θρεπτικότατο, έχει όμως υπόπικρη γεύση που θυμίζει κάτι από καμένο φαγητό.

   Το χρώμα του μελιού έχει και αυτό άμεση σχέση με τα φυτά από τα οποία προέρχεται. Μπορεί να είναι από άχρωμο, κιτρινωπό, καστανό, ακόμα και μαύρο. Έχω δει μέλι Ολλανδίας (αν θυμάμαι καλά) που είχε χρώμα γκρι – γαλάζιο. Τα ανοιχτόχρωμα μέλια προέρχονται κυρίως από άνθη, είναι πολύ γλυκά (πολλά σάκχαρα)  έχουν διακριτική γεύση και άρωμα, ενώ τα μέλια που προέρχονται από τα μελιτώματα (Ελάτου, Πεύκου, Καστανιάς και βελανιδιάς) έχουν σκούρο χρώμα, δεν είναι τόσο γλυκά όσο των ανθέων (λιγότερα σάκχαρα) και ταυτόχρονα έχουν λιγότερο άρωμα αλλά πιο  δυνατή γεύση. Επίσης τα σκουρόχρωμα μέλια όπως αυτά που ανέφερα πιο πάνω, είναι πλουσιότερα σε ιχνοστοιχεία.
   Το Μέλι που προέρχεται από άνθη είναι περισσότερο επιρρεπή στην κρυστάλλωση από ότι τα σκούρα μέλια μελιτωμάτων. Για παράδειγμα αναφέρω πως το μέλι ανθέων πορτοκαλιάς κρυσταλλώνει μέσα σε λίγες εβδομάδες ή και ημέρες, ενώ το μέλι του Ελάτου μπορεί να μείνει ακρυστάλλωτο  ακόμα και περισσότερο από δύο έτη.  Η κρυστάλλωση έχει άμεση σχέση με την περιεκτικότητα σακχάρων, το ποσοστό υγρασίας και την θερμοκρασία που βρίσκεται το μέλι αποθηκευμένο.  Η κρυστάλλωση δημιουργείται όταν το μέλι (το οποίο είναι ένα διάλυμα) χάσει υγρασία με αποτέλεσμα να γίνει πυκνότερο και να μην μπορεί να κρατήσει διαλυμένα μέσα του όλη την ποσότητα των σακχάρων που περιείχε. Αποβάλει λοιπόν όσα σάκχαρα δεν μπορεί πλέον να κρατά αφομοιωμένα, στερεοποιώντας τα σε κρυστάλλους.
   Ενώ η κρυστάλλωση του μελιού είναι απολύτως φυσικό φαινόμενο, το κρυσταλλωμένο μέλι δεν χαίρει εκτίμησης από τον Έλληνα καταναλωτή, σε αντίθεση με τους καταναλωτές άλλων χωρών που το προτιμούν κρυσταλλωμένο. Για την ακρίβεια, το προτιμούν λεπτοκρυσταλλωμένο.
  Υπάρχει η μέθοδος Λεπτοκρυστάλλωσης του μελιού του Dyce (Ντάϊς), η οποία δημιουργεί στο μέλι πολύ λεπτούς κρυστάλλους που δεν γίνονται αντιληπτοί στην γλώσσα ως κρύσταλλοι.  Το λεπτοκρυσταλλωμένο μέλι  έχει κρεμώδη υφή, και μπορεί να αλείφεται επάνω στο ψωμί όπως το βούτυρο. 

Βρέφη και Μέλι. Αλλαντίαση - Βουτουλισμός

        Όχι. Μην δώσετε Μέλι ή οποιαδήποτε μή αποστειρωμένη τροφή σε βρέφη μικρότερης ηλικίας του ενός έτους, γιατί κινδυνεύουν να νοσήσουν από την θανατηφόρο Αλλαντίαση. 

Μικρότερο του ενός έτους; Μην του
δώσετε   μέλι   ή οποιαδήποτε άλλη
τροφή εκτός από  ότι σας συνέστησε 
ο ιατρός! 
   Τα βρέφη μέχρι και αυτής της ηλικίας δεν έχουν ακόμα αναπτύξει την μικροβιακή χλωρίδα των εντέρων τους, η οποία είναι ένα  αμυντικό σύστημα του ανθρώπου εναντίον των μικροβίων.  Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος  που σε αυτή την περίοδο της ζωής τους  επιβάλλεται να αποστειρώνουμε οτιδήποτε  μπορεί να έρθει σε επαφή με την τροφή του βρέφους.

  Η Αλλαντίαση προέχεται από το κλωστηρίδιο "Clostridium Botulinum", τα σπόρια του οποίου  υπάρχουν άφθονα στην φύση (υπάρχει ακόμα και στα λουλούδια) και είναι ακίνδυνο για  ανθρώπους μεγαλύτερους του ενός έτους, και τα ζώα.

   Μετά τον πρώτο χρόνο της ζωής των βρεφών δεν υπάρχει πρόβλημα όσον αφορά στην κατανάλωση του μελιού.

   Διευκρίνιση:
Το μέλι σκοτώνει την ανεπτυγμένη Αλλαντίαση, αλλά όχι τα σπόρια της. Τα σπόρια αυτά δεν υπάρχουν μόνον στο μέλι αλλά και σε άλλα τρόφιμα όπως  στο γάλα στα φρούτα και αλλού. Γι αυτό και για τα βρέφη προτιμάται το ειδικό γάλα σε σκόνη το οποίο είναι αποστειρωμένο, και για τον ίδιο λόγο αποστειρώνουμε το biberon και κάθε άλλο σκεύος που χρησιμοποιείται στην διατροφή του.

   Ενώ τα σπόρια αυτά υπάρχουν σχεδόν σε όλα τα φυσικά τρόφιμα, μέχρι σήμερα έχει κατηγορηθεί  δημοσίως μόνον το μέλι, πράγμα παραπλανητικό και άδικο.